Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΟΥ ΒΕΛΟΝΙΣΜΟΥ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΧΡΟΝΙΑ ΚΕΦΑΛΑΛΓΙΑ.

Για τα νεότερα δεδομένα στηναντιμετώπιση της χρόνιας κεφαλαγίας πατήστε ΕΔΩ

Από τον Γκατζούνη Θεόδωρο MSc, Φυσίατρο, μετεκπαιδευθείς στον Βελονισμό, Ωτοθεραπεία - Ωτοβελονισμό, Μεσοθεραπεία, Εξουσιοδοτημένος Docente di Formazione (Καθηγητής Ωτοθεραπείας – Ωτοβελονισμού) από την GSATN, FISA Italy

Η χρόνια κεφαλαλγία είναι ένα συχνό και σοβαρό πρόβλημα υγείας και ένα από τα συχνότερα σύνδρομα χρόνιου πόνου. Η διεθνής ταξινόμηση του 2003, περιλαμβάνει 14 κατηγορίες κεφαλαλγιών, πρωτοπαθείς και δευτεροπαθείς, με 2 έως 18 υποδιαιρέσεις ειδών κεφαλαλγίας σε κάθε κατηγορία.

Κύριες κατηγορίες κεφαλαλγιών είναι η ημικρανία και η κεφαλαλγία Τύπου Τάσεως, καθώς και η αθροιστική κεφαλαλγία, η χρόνια καθημερινή κεφαλαλγία, οι νευραλγίες και προσωπαλγίες, κ.α.Προσβάλλει τουλάχιστον σε ένα στα δέκα άτομα, είναι πιο συχνή στις γυναίκες και η κορύφωση της επίπτωσής της είναι ανάμεσα στα 20 και 50 χρόνια.

Η αιτιολογία των κεφαλαλγιών συχνά, είναι πολυπαραγοντική. Συνήθως συμμετέχουν πολλοί παράγοντες όπως ο μυογενής, ο αγγειακός και ο ψυχογενής παράγων .Πολύ συχνά στους περικρανιακούς μυς, στους μυς του αυχένα και της ράχης, υπάρχουν ευαίσθητα ενδομυϊκά σημεία επώδυνα στην πίεση, τα trigger points. Δημιουργούνται λόγω καταπόνησης των μυών, τάσης, υπερφόρτισης τους από κακή στάση του σώματος στην εργασία, στον ύπνο, ή λόγω ύπαρξης ανατομικού προβλήματος. Συνήθως συμμετέχει στη δημιουργία τους το λεγόμενο «ψυχοσωματικό» stress λόγω του τρόπου ζωής, της έλλειψης άσκησης κ.α.Χαρακτηριστικό των χρόνιων κεφαλαλγιών είναι η χρονιότητα, οι υποτροπές, η δυσκολία στην θεραπευτική τους αντιμετώπιση, η κατάχρηση φαρμακευτικών ουσιών, παυσίπονων, αγχολυτικών και άλλων.Τα ιατρεία κεφαλαλγίας, τα ιατρεία χρόνιου πόνου και τα ιατρεία αποκατάστασης μέσω της συνεργασίας ιατρών διαφόρων ειδικοτήτων και της εξειδίκευσης, προσπαθούν για την λύση τέτοιων δύσκολων προβλημάτων χρόνιων κεφαλαλγιών.

Ο Βελονισμός είναι μία θεραπευτική τεχνική, κατά την οποία ειδικές βελόνες τοποθετούνται σε επιφανειακούς ή εν τω βάθει ιστούς του σώματος ή σε ειδικά επιλεγμένες ευαίσθητες ή επώδυνες στην πίεση δερματικές περιοχές, με στόχο την θεραπευτική αντιμετώπιση λειτουργικών, αναστρέψιμων παθήσεων, συνδρόμων ή συμπτωμάτων.

Έχει καθιερωθεί διεθνώς σαν θεραπευτική μέθοδος και προσφέρει θεραπευτικά αποτελέσματα μόνος ή σε συνδυασμό με την φαρμακευτική ή άλλη θεραπευτική αγωγή (προγράμματα αποκατάστασης κ.λ.π.). Στερείται παρενεργειών, είναι εντελώς ακίνδυνος, οι βελόνες είναι αποστειρωμένες, μίας χρήσεως.

Σήμερα στις ΗΠΑ 12.000 γιατροί ασκούν τον βελονισμό, ενώ στην Γαλλία 10.000 γιατροί και στη Γερμανία 7.000 γιατροί είναι μέλη των εταιρειών Ιατρικού Βελονισμού. Το 64% (οι 75 από τις 117 σχολές) των Αμερικανικών Πανεπιστημίων Ιατρικής περιλαμβάνουν το βελονισμό στο πρόγραμμα εκπαίδευσης των φοιτητών ιατρικής (από 16 - 160 ώρες). Η Αμερικάνικη Ένωση Ιατρικής Πόνου περιλαμβάνει το βελονισμό στην εξεταστέα ύλη για την απόκτηση διπλώματος αλγολογίας. Τα Εθνικά Ινστιτούτα Υγείας της Αμερικής προωθούν και επιχορηγούν την έρευνα στο βελονισμό. Η IASP (International Association for the study of Pain) αναγνωρίζει τη σημαντική αναλγητική δράση του βελονισμού και το Austrian Health Board αναγνωρίζει από το 1986 το βελονισμό ως ειδική θεραπευτική τεχνική. Τα εθνικά συμβούλια υγείας των περισσότερων δυτικών χωρών (Αγγλίας, Γαλλίας, Βελγίου, Γερμανίας, Σουηδίας, Νορβηγίας κ.α.) αναγνωρίζουν το βελονισμό σαν ιατρική πράξη.

Στην Ελλάδα σήμερα δραστηριοποιούνται ενεργά τρεις Ιατρικές Εταιρείες Βελονισμού, μέλη του Διεθνούς Συμβουλίου για τον Ιατρικό Βελονισμό (ICMART) και εφαρμόζουν με συνέπεια τα εκπαιδευτικά και μετεκπαιδευτικά προγράμματά του.Το Ελληνικό Κράτος για την ασφαλή και αποτελεσματική εφαρμογή του Βελονισμού, όρισε ως απαραίτητη προϋπόθεση, με την υπ' αριθμόν 574/Α4/1191/21-2-1980 απόφαση του Υπουργείου Υγείας και Πρόνοιας, την εκτέλεση βελονισμού μόνο από ιατρούς που διαθέτουν εμπειρία και έχουν εκπαιδευτεί στη βελονοθεραπεία και σε καμία περίπτωση από μη ιατρούς οποιοδήποτε επάγγελμα υγείας και αν κάνουν.

Στην Ελλάδα, στο πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης και στο μάθημα της Αναισθησιολογίας, διδάσκονται στοιχεία σχετικά με τον βελονισμό και έχουν δοθεί διδακτορικές διατριβές με αντίστοιχα ερευνητικά θέματα. Σε ιατρεία πόνου, κεφαλαλγίας και αποκατάστασης της Ελλάδας (Σισμανόγλειο, Νίκαια, Ευαγγελισμός, Αιγινίτειο, Λαϊκό, ΑΧΕΠΑ, Γ.Γεννηματάς), εφαρμόζονται πολύ συχνά τεχνικές βελονισμού για την αντιμετώπιση του οξέος και χρόνιου πόνου.

Ο βελονισμός είναι μια θεραπευτική μέθοδος που έχει ένδειξη στην αντιμετώπιση χρόνιων κεφαλαλγιών.Έχει ικανοποιητική και μακροχρόνια δράση στη λύση του μυικού σπασμού και στην απενεργοποίηση των επώδυνων μυικών σημείων, και αγχολυτική και παυσίπονη δράση, μέσω της έκκρισης σεροτονίνης και ενδορφινών.

Μηχανισμοί δράσεως του βελονισμού.

Α. περιφερικές δράσεις, ενεργοποίηση περιφερικών νεύρων.Β. τμηματικές δράσεις, στο Ν.Μ.Γ. κεντρική δράση

Α. Περιφερικές δράσειςΑγγειοδιαστολή, παραγωγή νευρομεταβιβαστών από τον πυρήνα του περιφερικού νεύρου. Η βελόνα προκαλεί έκλυση CGRP (Calcitonin Gene related peptide) τοπικά στον μυϊκό ιστό.

Β. τμηματικές δράσεις, (seqmental), δράσεις στο Νωτιαίο Μυελό.Ο βελονισμός δρα μέσω σωματοσπλαχνικών αντανακλαστικών. Δημιουργείται ένα τμηματικό αντανακλαστικό το οποίο αυξάνει την ουδό του πόνου.

3) Κεντρική δράση: Η αναλγητική δράση του βελονισμού τεκμηριώθηκε με την ανακάλυψη των ενδορφινών και την κατάδειξη ιδιαίτερα αυξημένων επιπέδων τους μετά την είσοδο των βελονών. Παρόμοια δράση έχουν οι οι εγκεφαλίνες και οι δυνορφίνες καθώς και οι νευροδιαβιβαστές σεροτονίνη, νορεπινεφρίνη και GABA.

Ο συνδυασμός τμηματικής και μη τμηματικής διέγερσης οδηγεί σε ισχυρότερη και μακρύτερης διάρκειας δράση του βελονισμού στο χρόνιο πόνο.
Η διάρκεια της συνεδρίας είναι η βέλτιστη όταν είναι 40 λεπτά όπως έχουν δείξει πολλές μελέτες, παρ' ότι κλινικά τα 20 λεπτά θεωρούνται αρκετά.

Κατά τη διάρκεια της θεραπείας, εκλύονται όπως αναφέρθηκε monoamines (σεροτονίνη και Νορεπινεφρίνη) και νευροπεπτίδια (B - endorphin, δινοφρίνη). Με την επανάληψη των συνεδριών, το ποσό των νευροπεπτιδίων αυξάνεται και μέσω mRNA δίδεται εντολή για επανάληψη έκκρισης ανεξαρτήτως ερεθίσματος, δηλαδή και μετά την θεραπεία. Ο βελονισμός διεγείρει το ενδογενές σύστημα αναλγησίας σε πολλά επίπεδα και με πολλούς μηχανισμούς ενώ τα φάρμακα δρουν θεραπευτικά συνήθως μέσω ενός μηχανισμού.Οι επαναλήψεις θεραπευτικών συνεδριών που χρειάζονται εξαρτώνται από τον ασθενή ή την κλινική εμπειρία και την χρονιότητα της πάθησης (10 - 15 συνεδρίες). Χρειάζονται 6 συνεδρίες τουλάχιστον για να εκτιμήσουμε ότι θα έχουμε θεραπευτικό αποτέλεσμα. Μερικές φορές σε χρόνιο πόνο, χρειάζονται περισσότερες επαναλήψεις για να ενεργοποιηθεί η έκλυση νευρομεταβιβαστών.
Όσον αφορά τη συχνότητα των συνερδιών, είναι ανά 2η ημέρα αρχικά και ακολούθως 1 - 2 φορές ανά εβδομάδα.

Συμπερασματικά

Ο βελονισμός, ασκείται συμπληρωματικά με άλλες θεραπευτικές μεθόδους, έχει αναγνωριστεί και συχνά εφαρμόζεται και στα ιατρεία χρόνιας κεφαλαλγίας, αποκατάστασης και χρόνιου πόνου Δημοσίων νοσοκομείων και στην Ελλάδα.

Ο βελονισμός σαν θεραπευτική μέθοδος, έχει μια συνολική δράση στο Κεντρικό Νευρικό Σύστημα, που οδηγεί στην λύση του παθοφυσιολογικού μηχανισμού δημιουργίας των επεισοδίων χρόνιας κεφαλαλγίας και σε μακροχρόνιο θεραπευτικό αποτέλεσμα.

 Για περισότερες πληροφορίες στο : https://tgatzounis.com/

Βιβλιογραφία

1. Melchart D. Streng A. Hoppe A, et al. Acupuncture in patients with tension-type headache: Randomised controlled trial. BMJ. 2005;331:376–382. [PMC free article] [PubMed]
2. Karst M, Reinhard M, Thum P, Wiese B, Rollnik J, Fink M. Needle acupuncture in tension-type headache: a randomized, placebo-controlled study. Cephalalgia 2001;21: 637-42. [PubMed]
3. Xue CCL, Dong L, Polus B, English RA, Zheng Z, da Costa C, et al. Electroacupuncture for tension-type headache on distal acupoints only: a randomized, controlled cross-over trial. Headache 2004;44: 333-41. [PubMed]
4. Vickers AJ, Rees RW, Zollman CE, McCarney R, Smith C, Ellis N, et al. Acupuncture for chronic headache in primary care: large, pragmatic, randomised trial. BMJ 2004;328: 744-7. [PMC free article] [PubMed]
5. World Health Organization . WHO Report of the Working Group on Auricular Nomenclature. Lyon, France: World Health Organization; 1990.
6. Linde K. Streng A. Jurgens S, et al. Acupuncture for patients with migraine: A randomized controlled trial. JAMA. 2005;293:2118–2125. [PubMed]
7. Ear acupuncture in the control of migraine pain: selecting the right acupoints by the "needle-contact test". Romoli M¹, Allais G, Airola G, Benedetto C. Neurol Sci. 2005 May;26 Suppl 2:s158-61.
8. Huang L. C., Huang W. S. Handbook of Auricular Treatment: Prescriptions & Formulae. Orlando, Fla, USA: Auricular International Research & Training; 2007.
9. Sator-Katzenschlager SM. Szeles JC. Scharbert G, et al. Electrical stimulation of auricular acupuncture points is more effective than conventional manual auricular acupuncture in chronic cervical pain: A pilot study. Anesth Analg. 2003;97:1469–1473. [PubMed]
10. Μανιάς Π., Μπάντερ Α. "Η συμβολή των trigger Points στην παθογένεια της κεφαλαλγίας και ο ρόλος του Βελονισμού" "ΚΕΦΑΛΑΛΓΙΑ", 1993, τεύχος 3ο, 111-121.]
11. Haker E, Egekvist H, Bjerring P. Effect of sensory stimulation (acupuncture) on sympathetic and parasympathetic activities in healthy subjects. J Auton Nerv Syst. 2000;79:52–9. [PubMed]
12.  Οι εικόνες προέρχονται από τα https://pixabay.com/, https://www.pexels.com/ με δωρεάν άδεια CC0 Public Domain και από την προσωπική συλλογή του Ιατρού Γκατζούνη Θεόδωρου.