Παρασκευή 24 Οκτωβρίου 2008

ΟΣΤΕΟΑΡΘΡΙΤΙΔΑ Αίτια – Πρόληψη – Θεραπευτική αντιμετώπιση

Από τον Γκατζούνη Θεόδωρο MSc, Φυσίατρο, μετεκπαιδευθείς στον Βελονισμό, Ωτοθεραπεία - Ωτοβελονισμό, Μεσοθεραπεία, Εξουσιοδοτημένος Docende di Formatione (Καθηγητής Ωτοθεραπείας – Ωτοβελονισμού) από την GSATN Italy

Για τις νεότερες εξελίξεις στα αίτια και στην θεραπεία της Οστεοαρθρίτιδας, πατήστε ΕΔΩ

Οστεοαρθρίτιδα ή εκφυλιστική αρθροπάθεια είναι μία από τις παθήσεις που προσβάλλουν τις αρθρώσεις και μάλιστα η πιο συχνή. Εμφανίζεται κυρίως στην τρίτη ηλικία, αλλά η αρχή της είναι σε πολύ νεώτερες ηλικίες, ανεξάρτητα από φύλο ή φυλή και η κατανομή της είναι ίδια σε όλα τα μήκη της γης. Είναι η πιο συχνή μορφή αρθρίτιδας και το δεύτερο σε συχνότητα αίτιο που προκαλεί μακροχρόνια ανικανότητα στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής. Είναι ένα παγκόσμιο πρόβλημα που προσβάλλει 50% των ατόμων ηλικίας >65 ετών και περισσότερο τις γυναίκες.

Σχεδόν όλα τα άτομα ηλικίας >75 ετών έχουν ακτινογραφικά ευρήματα οστεοαρθρίτιδας. Η αρχική βλάβη εμφανίζεται στην επιφάνεια της άρθρωσης και στη συνέχεια εμφανίζεται η αντίδραση του οστού. Ο όρος οστεοαρθρίτιδα παράγεται εκ του οστεο που σημαίνει τη συμμετοχή του οστού και αρθρίτιδα που σημαίνει βλάβη της άρθρωσης.

ΑΙΤΙΑ

Η αιτιολογία της οστεοαρθρίτιδας είναι άγνωστη, η εξέλιξη της αργή και συνήθως αφορά μία ή περισσότερες αρθρώσεις. Οι αρθρικές επιφάνειες των οστών καλύπτονται από ένα λεπτό στρώμα λείο και μαλακό από το κόκκαλο, που λέγεται χόνδρος, πάνω δε από τον χόνδρο υπάρχει μία μεμβράνη (υμένας) που είναι κατασκευασμένη από κύτταρα (υμενοκύτταρα), τα οποία παράγουν φυσιολογικά ένα υγρό (αρθρικό υγρό), το οποίο λιπαίνει και προστατεύει την άρθρωση. Επίσης στην κατασκευή και στην καλή λειτουργία της άρθρωσης συμβάλλουν ο αρθρικός θύλακας, η αρθρική κάψα, σύνδεσμοι, τένοντες, μύες κ.α.
Στην οστεοαρθρίτιδα ο χόνδρος είναι αυτός που αρχίζει να υποφέρει, να αφυδατώνεται, να λεπτύνεται, να παρουσιάζει ρωγμές και να γίνεται ανώμαλος. Το κόκκαλο τότε από κάτω αρχίζει να αντιδρά, γίνεται πιο σκληρό, πιο πυκνό και αυξάνεται σε μέγεθος, ξεπερνά τα όρια της άρθρωσης με αποτέλεσμα να περιορίζει το εύρος των κινήσεων της άρθρωσης. Αυτά που βλέπει ο γιατρός στις ακτινογραφίες και τα αποκαλεί οστεόφυτα (κακώς λεγόμενα άλατα), δεν είναι τίποτα άλλο από μία τοπική αντίδραση του οστού που απαντά στην φθορά του χόνδρου που έχει προηγηθεί, περιορίζοντας έτσι την κινητικότητα της άρθρωσης.

Αν και δεν είναι γνωστά τα αίτια που προκαλούν την πρωτοπαθή οστεοαρθρίτιδα, είναι πιθανόν να συμμετέχουν πολλοί παράγοντες από κοινού στην εμφάνιση της πάθησης αυτής. Υπάρχουν όμως και οι δευτεροπαθείς οστεοαρθρίτιδες που σίγουρα οφείλονται σε γνωστά αίτια όπως τοπικές κακώσεις, χειρουργικές επεμβάσεις, ανατομικές ανωμαλίες.

Παράγοντες που συμβάλλουν στην εμφάνιση της οστεοαρθρίτιδας είναι:

Η ηλικία: Είναι γνωστό ότι εμφανίζεται σε ηλικιωμένα άτομα.

Η τοπική βλάβη της άρθρωσης: Η φυσιολογική δραστηριότητα δεν προκαλεί οστεοαρθρίτιδα, όταν όμως υπάρξει τοπική βλάβη αυτό ίσως προκαλέσει προβλήματα από μόνο του ή σε συνδυασμό με την ηλικία, την παχυσαρκία κ.α.

Η κληρονομικότητα: Μερικές φορές η οστεοαρθρίτδια εμφανίζεται σε οικογένειες, ιδιαίτερα η μορφή που προσβάλλει τα χέρια σε γυναίκες μέσης ηλικίας όπως είναι η περίπτωση της πολυαρθρικής μορφής οστεοαρθρίτιδας. Η κληρονομικότητα παίζει ελάχιστο ρόλο στις άλλες μορφές οστεοαρθρίτιδας.

Τα συνυπάρχοντα νοσήματα: σακχαρώδης διαβήτης, υπερουριχαιμία, δυσλιπιδαιμία, παχυσαρκία, υποθυρεοειδισμός, συγγενείς ανατομικές βλάβες όπως υπερξάρθρημα του ισχίου, έκτοπη επιγονατίτιδα, σκολίωση, ραιβότητα ή βλαισότητα, σύνδρομο υπερεκτασιμότητας των αρθρώσεων, νευρολογικές παθήσεις, συγγενείς ή επίκτητες ασθένειες του συνδετικού ιστού.

Άλλα αίτια μπορούν να θεωρηθούν η έλλειψη άσκησης, ορισμένα επαγγέλματα (οικοδόμοι, γεωργοί), αλλά και περιπτώσεις από χρήση κακής κατασκευής υποδημάτων (στενά παπούτσια με ψηλά τακούνια) οδηγούν σε πτώση των μεταραρσιαίων, σε βλαισό μεγάλο δάκτυλο και οστεοαρθρίτιδα.

Η οστεοαρθρίτιδα αποτελεί μεγάλο κοινωνικό πρόβλημα γιατί αφορά σχεδόν το σύνολο του πληθυσμού της τρίτης ηλικίας αλλά και ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού της μέσης ηλικίας, καθώς είναι γνωστό ότι οι βλάβες αρχίζουν πολύ νωρίς γύρω στην τρίτη δεκαετία της ζωής. Έτσι έχουμε μεγάλες απώλειες σε εργατικό δυναμικό, εργατοωρών, αναπηρικές συντάξεις, μεγάλη κατανάλωση φαρμάκων, (τα αντιφλεγμωνώδη φάρμακα και παυσίπονα είναι πρώτα στην συνταγογραφία διεθνώς). Επίσης έχουμε επιπτώσεις στην ποιότητα ζωής των πασχόντων αλλά και των οικογενειών τους.

Κλινική εικόνα

Ο πόνος αποτελεί το πρώτο σύμπτωμα της πάθησης. Αρχικά εμφανίζεται μετά από κόπωση και στη συνέχεια μετά από παρατεταμένη ακινησία. Πολλές φορές οι ασθενείς αναφέρουν πως δυσκολεύονται να σηκωθούν από το κρεβάτι ή μετά από παραμονή σε κάθισμα για λίγη ώρα. Αργότερα ο πόνος γίνεται συνεχής ακόμη και κατά την ανάπαυση και μερικές φορές ξυπνάει τον ασθενή τη νύχτα. Ο πόνος είναι δυνατόν να διαρκέσει από μερικές μέρες έως και μήνες.

Η δυσκαμψία αποτελεί το δεύτερο σύμπτωμα και μπορεί να οδηγήσει ακόμη και σε περιορισμό της κίνησης της άρθρωσης. Η παραμόρφωση αποτελεί την τελική κατάληξη της πάθησης.

Πρόληψη:


Ο έλεγχος του βάρους είναι σημαντικός καθότι υπάρχει μία σχέση μεταξύ παχυσαρκίας και προόδου της οστεοαρθρίτιδας. Η αύξηση του βάρους αυξάνει την πίεση στις αρθρώσεις όπως τα γόνατα και το ισχίο. Εάν αυτές οι αρθρώσεις έχουν είδη προσβληθεί από οστεοαρθρίτιδα το αυξημένο σωματικό βάρος επιβαρύνει τον πόνο.

Θεραπεία:

Η θεραπεία διακρίνεται σε συντηρητική και χειρουργική. Η συντηρητική περιλαμβάνει φαρμακευτική αγωγή, φυσιοθεραπεία, βελονισμό, κινησιοθεραπεία. Στο οξύ στάδιο επιβάλλεται ανάπαυση και περιορισμός των δραστηριοτήτων του ατόμου στο ελάχιστο. Παράλληλα χορηγούνται φάρμακα κυρίως αντιφλεγμονώδη.

Η οστεοαρθρίτιδα θεραπεύεται με τον συνδυασμό των ακολούθων:

-Εκπαίδευση του ασθενή σχετικά με την ασθένεια.

- Έλεγχος του βάρους.

-Φαρμακευτική αντιμετώπιση για τον έλεγχο του πόνου, τη μείωση της φλεγμονής και ενδεχομένως την καθυστέρηση της εξέλιξης της νόσου με φάρμακα που μελετώνται. Τα φάρμακα στην οστεοαρθρίτιδα έχουν σαν στόχο να ανακουφίσουν τον ασθενή από τους πόνους και να τον βοηθήσουν να κινητοποιηθεί γρήγορα μαζί δε με τα άλλα μέσα να αποτρέψουν την αναπηρία.

- Φυσικοθεραπεία.

Η φυσιοθεραπεία σε πρώτη φάση στοχεύει στην ελάττωση του πόνου και την υποχώρηση της φλεγμονής. Για το σκοπό αυτό χρησιμοποιούνται αναλγητικά ρεύματα, LASER, υπέρηχοι, πάγος. Σε κάποιες περιπτώσεις χρησιμοποιείται και η μέθοδος της ιοντοφόρεσης κατά την οποία γίνεται μεταφορά ιόντων φαρμακευτικών ουσιών διαμέσου του δέρματος στους ιστούς με τη βοήθεια συνεχούς ηλεκτρικού ρεύματος. Η κινησιοθεραπεία σε αυτό το στάδιο περιλαμβάνει τις λιγότερο επώδυνες ασκήσεις που είναι αυτές που γίνονται με το γόνατο τεντωμένο, δηλ χωρίς να παράγεται κίνηση στην άρθρωση και χωρίς βάρος.

Όταν υποχωρήσουν τα συμπτώματα κάποιοι ασθενείς βρίσκουν μεγάλη ανακούφιση μετά από την εφαρμογή θερμών επιθεμάτων ή διαθερμιών. Στο στάδιο αυτό η κινησιοθεραπεία περιλαμβάνει ασκήσεις με τεντωμένο το γόνατο με βάρος και κατόπιν ασκήσεις ενδυνάμωσης στις τελευταίες μοίρες έκτασης του γόνατος.

- Αεροβικές ασκήσεις. Κυρίως κολύμβηση στη θάλασσα.

-Βελονισμός.
Ο Βελονισμός αποτελεί αποτελεσματική μέθοδο ελέγχου του πόνου και βελτίωσης της κινητικότητας της πάσχουσας άρθρωσης. Η ευνοϊκή δράση του Βελονισμού στη θεραπευτική αντιμετώπιση της οστεοαρθρίτιδας έχει καταδειχθεί σε μελέτες που δημοσιεύθηκαν σε έγκριτα διεθνή ιατρικά περιοδικά. Είναι αυτονόητο ότι οι εκφυλισμένες και κατεστραμμένες από την νόσο αρθρώσεις, δεν θα αποκατασταθούν με το Βελονισμό. Εν τούτοις όμως, το αναλγητικό αποτέλεσμα του Βελονισμού θα βελτιώσει την ποιότητα ζωής των ασθενών και θα επιβραδύνει την ανάγκη για χειρουργική αποκατάσταση.

Το θεραπευτικό πρωτόκολλο Βελονισμού που ακολουθείται, εξαρτάται από την άρθρωση που πάσχει. Επιλέγονται σημεία των Μεσημβρινών που βρίσκονται πλησίον της πάσχουσας περιοχής. Οι βελόνες που τοποθετούνται εκατέρωθεν της πάσχουσας άρθρωσης, είναι δυνατό να συνδεθούν χιαστί διαμέσου ηλεκτροδίων, με συσκευή ηλεκτροθεραπείας και να χορηγηθεί ηλεκτρικό ρεύμα ελεγχόμενης συχνότητας και έντασης (ηλεκτροβελονισμός). Συνήθως απαιτούνται 12 - 15 συνεδρίες, οι οποίες πολύ συχνά απαιτείται να επαναλαμβάνονται κάθε έξι μήνες.

- Χειρουργική αντιμετώπιση εάν η βλάβη της άρθρωσης είναι πολύ μεγάλη. Περιλαμβάνει οστεοτομίες, εξαιρετικά σπάνια αρθροδέσεις και πολύ συχνά ολικές αντικαταστάσεις της πάσχουσας άρθρωσης με μεγάλη επιτυχία.

Η θεραπεία της Οστεοαρθρίτιδας εξαρτάται από τη σοβαρότητα της κατάστασης του ασθενή και από το πόσο έχει επηρεαστεί ο τρόπος ζωής του από την αρθρίτιδα.

2 σχόλια:

  1. Υπάρχουν φυσικά φάρμακα που θεραπεύουν την οστεοαρθρίτιδα εγω χρησιμοποίησα ένα λέγεται GMC-2 απο την εταιρεία www.greenmed.gr με θεαματικά αποτελέσματα

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Εγώ πάντως το τελευταίο τρίμηνο παίρνω το αμερικάνικο και κλινικά δοκιμασμένο σκεύασμα Provailen και με έχει βοηθήσει απίστευτα στο θέμα πόνου.. Σίγουρα δε κάνει θαύματα αλλά είναι πολύ καλό.. Παναγιώτη θα ρίξω μια ματιά σε αυτά που προτείνεις και εσύ!

    ΑπάντησηΔιαγραφή