Θεραπεία Οσφυαλγίας, Ισχιαλγίας με βελονισμό, ωτοβελονισμό, ωτοθεραπεία.

Ο όρος οσφυαλγία σημαίνει άλγος στην οσφύ, πόνος δηλαδή στη μέση, αποτελεί σύμπτωμα και όχι πάθηση. Υποδηλώνει λειτουργικές διαταραχές της οσφυϊκής περιοχής που οφείλονται σε κάποια παθολογικά αίτια.

Είναι δυνατό να αποτελεί τη μοναδική εκδήλωση της υποκείμενης διαταραχής ή να συνδυάζεται με άλλα συμπτώματα (περιορισμός της κινητικότητας της σπονδυλικής στήλης, εκδηλώσεις από την πίεση κάποιας νευρικής ρίζας κ.λ.π)

Αίτια: Μπορεί να οφείλεται σε:

• μυϊκές ανισορροπίες των μυών της περιοχής κυρίως από καταπόνηση και κακή στάση κατά την εργασία ή την ξεκούραση,
• κήλη μεσοσπονδύλιου δίσκου,
• παθήσεις της σπονδυλικής στήλης και των παρακείμενων μυών (σπονδυλαρθρίτιδα, οστεοπόρωση, στενώσεις , οστεόφυτα κ.α.
• να αποτελεί εκδήλωση πάθησης κάποιου ενδοκοιλιακού οργάνου (χοληδόχος κύστη, νεφροί, έσω γεννητικά όργανα, πάγκρεας)
• και σε ποικίλα σπανιότερα αίτια (φλεγμονώδεις παθήσεις κτλ), που χρειάζονται ειδική διερεύνηση.

Κλινική Εικόνα.

Χαρακτηρίζεται από άλγος-πόνο, στην περιοχή της μέσης, που ποικίλλει σε διάρκεια (οξεία ή χρόνια) και σε ένταση (βύθιος έως αφόρητος πόνος).

Η τυπική εικόνα είναι χαρακτηριστική: Πόνος στη μέση, συνήθως ισχυρός, που αρχίζει συνήθως μετά από μία απότομη κίνηση ή άρση κάποιου βάρους.

Συχνά ο πόνος ξεκινά «χωρίς σαφή αιτία» και χωρίς ιστορικό τραυματισμού.

Ο πόνος μπορεί να είναι τοπικός ή να αντανακλά στα κάτω άκρα και τότε μιλάμε για ισχιαλγία.

Μπορεί να ξεκινά από τη γάμπα ή το μηρό ή τους γοφούς χωρίς να επεκτείνεται στη μέση χαρακτηριστικό κι αυτό της ισχιαλγίας.

Σε πολλές περιπτώσεις υπάρχει μείωση της δύναμης και αδυναμία πραγματοποίησης συγκεκριμένων κινήσεων χωρίς πόνο. 

Ο πόνος επιδεινώνεται με τον βήχα ή το φτάρνισμα όταν υπάρχει κήλη μεσοσπονδύλιου.

 
Θεραπευτικά μέσα – Αντιμετώπιση

Η θεραπεία οποιουδήποτε προβλήματος στη μέση, προϋποθέτει τον εντοπισμό των αιτιών. 

Αφού εξακριβωθούν τα αίτια, η θεραπεία χρειάζεται να είναι απόλυτα εξατομικευμένη, ανάλογα με τα αίτια που προκάλεσαν το πρόβλημα, την ηλικία, την προδιάθεση, τον αριθμό των προηγηθέντων παρόμοιων προβλημάτων, το επάγγελμα και τις καθημερινές δραστηριότητες.

Η θεραπεία διακρίνεται σε συντηρητική που συνίσταται στην πλειονότητα των περιπτώσεων και σε χειρουργική (στις βαρύτερες περιπτώσεις).

Συντηρητική θεραπεία

Η συντηρητική θεραπεία συνίσταται στην πλειονότητα των περιπτώσεων. Το βασικότερο πρόβλημά της είναι ότι πολλές φορές η κατάσταση υποτροπιάζει και, ίσως, στο τέλος, χρειαστεί και χειρουργική επέμβαση. Η συντηρητική θεραπεία γίνεται με συνδυαστικό τρόπο με γενικές εργονομικές συμβουλές, στασιολογία, διατροφή, θεραπευτική άσκηση και φυσικά μέσα.

Συνήθως περιλαμβάνει:

Φαρμακευτική αγωγή: Για ορισμένες ημέρες ο ασθενής μπορεί να λάβει αναλγητικά και αντιφλεγμονώδη σε συνδυασμό με τοπικές αλοιφές ή θερμοφόρες που μειώνουν τον τοπικό σπασμό. Τα φάρμακα αυτά (αν αναγκαία σε πολλές περιπτώσεις) μπορούν να προκαλέσουν προβλήματα στο γαστρεντερικό και άλλα συστήματα. Η χρήση τους χρειάζεται να συνδυάζεται με την κατάλληλη διατροφή. 

Οπωσδήποτε χρειάζεται να λαμβάνονται με προσοχή από άτομα με υπέρταση και καρδιολογικές παθήσεις, σακχαρώδη διαβήτη, γαστρεντερικά προβλήματα, συστηματικές παθήσεις, νεφροπαθείς, και σίγουρα να υπάρχει ιατρική παρακολούθηση.

Κατάκλιση : Η ανάπαυση παίζει σημαντικό ρόλο. Η παρατεταμένη όμως ανάπαυση μπορεί να δημιουργήσει μυϊκή ατροφία, φοβίες και ψυχολογικά προβλήματα που, τελικά, δυσκολεύουν τη σωστή αποθεραπεία κι αυξάνουν το χρονικό διάστημα που απαιτείται για ανάρρωση.

Η κατάκλιση χρειάζεται να γίνεται μόνον όταν ο πόνος είναι οξύς και πάλι σε συνδυασμό με μεθόδους ανακούφισης από τον πόνο.

Όταν ο πόνος είναι ελαφρύς συνίσταται οι αναπνευστικές ασκήσεις και το ελαφρύ περπάτημα αλλά όχι η ορθοστασία, η άρση βάρους και η άσκοπη και υπερβολική κούραση.

Ζώνη Οσφύος: Είναι απαραίτητη αλλά μόνον για μικρό χρονικό διάστημα στα νεαρά άτομα και για λίγο περισσότερο διάστημα στα ηλικιωμένα άτομα. Χρειάζεται να αφαιρείται κατά την ξεκούραση. Η καθημερινή, μακροχρόνια, χρήση της, μπορεί να προκαλέσει αδυναμία (ατροφία) στους κοιλιακούς και ραχιαίους μύες.

Φυσικοθεραπεία – Κινησιοθεραπεία :

Είναι χρήσιμες σε κάθε περίπτωση.

Βοηθούν στη μείωση του πόνου,

• στη βελτίωση της κινητικότητας και
• της μυϊκής ενδυνάμωση με κατάλληλες ασκήσεις κοιλιακών ραχιαίων, πάντα με την επίβλεψη ειδικού και
• στην σωστή αντίληψη της μηχανικής συμπεριφοράς της σπονδυλικής στήλης στις διάφορες στάσεις και κινήσεις.

Περιλαμβάνει τη χρησιμοποίηση φυσικών μέσων (LASER, αναλγητικά ρεύματα, υπερήχους, διαθερμίες, μαλάξεις) καθώς και ένα πρόγραμμα κινησιοθεραπείας με οδηγό σημείο τον πόνο.

Ελάττωση βάρους – Διατροφή: Στα υπέρβαρα άτομα η μείωση του σωματικού βάρους προκαλεί άμεση ανακούφιση των πόνων.

Με τη μείωση του σωματικού βάρους ελαττώνεται η πίεση στους μεσοσπονδύλιους δίσκους και η παραμόρφωση (λόγω του αυξημένου βάρους) των δομών της σπονδυλικής στήλης, με αποτέλεσμα να μειώνεται ο μηχανικός ερεθισμός των σπονδύλων, των δίσκων, των μυών και ο πάσχοντας να ανακουφίζεται από τους πόνους.

Ακόμα και μόνον η ελάττωση του σωματικού βάρους, επιφέρει γρήγορα και θεαματικά αποτελέσματα στο 50% των περιπτώσεων.

Στασιολογία, εργονομία, λειτουργική επανεκπαίδευση: Η ειδική αυτή εκπαίδευση περιλαμβάνει την εκμάθηση ασφαλών στάσεων και τεχνικών (σωστού τρόπου στάσης, καθίσματος, κίνησης και άρσης αντικειμένων στην καθημερινή ζωή) και αποβλέπει στο να συμβάλει στην αυτογνωσία της κατάστασης, να περιορίσει τους πόνους και να μειώσει τις πιθανότητες υποτροπής.

Ολιστικές μέθοδοι θεραπείας :

• Η χειροπρακτική,
• η ομοιοπαθητική,
• η θεραπευτική μάλαξη,

έχει αναφερθεί ότι μπορούν να βελτιώσουν σημαντικά το πρόβλημα, ως μέρος ενός ευρύτερου προγράμματος αποκατάστασης και πρόληψης της υποτροπής.

Θεραπευτική άσκηση: Έχει ως στόχο την ισχυροποίηση του μυϊκού συστήματος και τη βελτίωση της κινητικότητας της σπονδυλικής στήλης. Απαιτείται τακτική και συστηματική άσκηση αποφεύγοντας τις υπερβολές. Η άσκηση χρειάζεται να είναι ελαφριά, με μέτρο, κάτω από συνθήκες ασφαλείας, και το πρόγραμμά της να εκπονηθεί μετά από συνεργασία του γυμναστή με ιατρό Φυσικής Ιατρικής και Αποκατάστασης.

Ιαματικά λουτρά – Γυμναστική στην πισίνα : Και τα δύο συστήνονται ανεπιφύλακτα. Ειδικά η γυμναστική στην πισίνα και το κολύμπι είναι πολύ ασφαλή γιατί το σωματικό βάρος στο νερό «μειώνεται» λόγω της άνωσης.

Σεξουαλικές πρακτικές : Κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής ο πόνος «σκεπάζεται» κι αυτό μπορεί να προκαλέσει επιβαρύνσεις και προβλήματα που γίνονται αντιληπτά μετά από την πράξη. Χρειάζεται προσοχή και κατανόηση της κατάστασης από τους θεραπευόμενους για να μην επιβαρύνουν την οσφυϊκή περιοχή και να μην προκαλούν πόνο.

Αποφυγή περιττών επιβαρύνσεων κι άσκοπης κούρασης: Να αποφεύγονται τα πολύωρα ταξίδια χωρίς ενδιάμεσες στάσεις, το περπάτημα σε ανώμαλο δρόμο ή ανηφόρα, το τζόκινγκ σε τσιμέντο ή άσφαλτο ή ανώμαλο δρόμο, τα έντονα σπορ, τα σπορ με βίαιες επαφές και το ανεβοκατέβασμα σκάλας. 

Κατά τη διάρκεια παρατεταμένων σωματικών δραστηριοτήτων, χρειάζεται να χρησιμοποιούνται ίσια παπούτσια, να αποφεύγεται η υγρασία και τα ρεύματα αέρος και τα ρούχα να είναι πάντα στεγνά.

Χειρουργική θεραπεία

Η χειρουργική επέμβαση μπορεί να απαιτηθεί σε ορισμένες βαριές περιπτώσεις. Χειρουργική θεραπεία χρειάζεται να μελετηθεί για όσους:

• Ακολούθησαν συντηρητική θεραπεία για τρεις μήνες που ήταν χωρίς να προκαλέσει καμία βελτίωση.
• Σε ασθενείς που έχουν επανειλημμένες υποτροπές σε σύντομα χρονικά διαστήματα, χωρίς επιβάρυνση, με σταδιακή επιδείνωση των συμπτωμάτων.
• Σε κεντρική μαζική πρόπτωση που συνοδεύεται από ορθοκυστικές διαταραχές (σύνδρομο ιππούριδας) και/ή νευρολογικές διαταραχές στο κάτω άκρο.
• Όταν τα συμπτώματα συνοδεύονται από σοβαρά νευρολογικά φαινόμενα (π.χ. αδυναμία άσκησης ελέγχου στα πόδια και κυρίως στα πέλματα).

Συνήθως με την εγχείρηση αφαιρείται ο πηκτοειδής πυρήνας που προβάλλει κι έτσι αποσυμπιέζεται η αντίστοιχη ρίζα.

Η εγχείρηση έχει ικανοποιητικά αποτελέσματα εφόσον γίνει σωστά και με την προϋπόθεση ότι ο ασθενής θα ακολουθήσει «ευλαβικά» το ειδικό πρόγραμμα μετεγχειρητικής αποκατάστασης (φυσιοθεραπεία, κινησιοθεραπεία, ειδική γυμναστική, αποφυγή βλαπτικών στάσεων και συνηθειών).

Ολιστικές θεραπευτικές μέθοδοι:

• ο βελονισμός,
• ο ωτοβελονισμός – ωτοθεραπεία και
• η θεραπευτική μάλαξη,

έχει αναφερθεί ότι μπορούν να βελτιώσουν σημαντικά το πρόβλημα, όταν χρησιμοποιηθούν ως μέρος ενός ευρύτερου προγράμματος αποκατάστασης και πρόληψης της υποτροπής καλυτέρα απ’ ότι μόνα τους ως αποκλειστικό μέσο θεραπείας.

Βελονισμός: Ο βελονισμός μπορεί να συμβάλλει αποτελεσματικά στην ταχύτερη αποκατάσταση των ασθενών, στην πλειονότητα των περιπτώσεων οξείας ή χρόνιας οσφυαλγίας – ισχιαλγίας.

Έχει ένδειξη σε περιπτώσεις που οφείλονται σε:

μυϊκό σπασμό των παρακείμενων μυών,

σε μικρή πρόπτωση του μεσοσπονδύλιου δίσκου,

σε οστεοαρθρίτιδα χωρίς σοβαρές ακτινολογικές αλλοιώσεις,

σε ρευματοειδή αρθρίτιδα ή

αγκυλοποιητική σπονδυλαρθρίτιδα και

σε ασαφείς τύπους της νόσου, κ.α.

Ο βελονισμός μπορεί κάλλιστα ως θεραπευτική παρέμβαση είτε ως μόνη παρέμβαση ή σε συνδυασμό με άλλες φυσικές μεθόδους, να επιτύχει γρήγορη ανακούφιση από τον πόνο και να επιταχύνει την κινητοποίηση του ασθενή.

Ανάλογα με την παθογένεια της νόσου και την συμπτωματολογία του ασθενή, επιλέγονται τα κατάλληλα σημεία βελονισμού. Χρησιμοποιούνται τοπικά και απόμακρα σημεία.

Συνήθως οι βελόνες τοποθετούνται, σε σημεία που βρίσκονται στην επώδυνη περιοχή και παραμένουν εκεί για είκοσι με τριάντα περίπου λεπτά.

Είναι δυνατόν οι βελόνες να συνδεθούν με συσκευή ηλεκτροθεραπείας και να χορηγηθεί ηλεκτρικό ρεύμα ελεγχόμενης συχνότητας και έντασης. Με τον τρόπο αυτό, αφενός αυξάνει η αναλγητική δράση του βελονισμού με την έκκριση ενδογενών οποιοειδών αναλγητικών πεπτιδίων, αφετέρου επιτυγχάνεται χαλάρωση των παρασπονδυλικών μυών που βρίσκονται σε σύσπαση.

Η τοπική δράση του βελονισμού, λύνει το μυϊκό σπασμό, αυξάνει τοπικά την αιμάτωση, απομακρύνει το γαλακτικό οξύ που έχει συσσωρευτεί από την παρατεταμένη μυϊκή σύσπαση και καταστέλλει τη φλεγμονή που εμπλέκεται στη δημιουργία του πόνου.

Η ανταπόκριση στη θεραπεία είναι συνάρτηση τόσο των υποκείμενων ανατομικών αλλοιώσεων όσο και της χρονιότητας της νόσου. 

Σε οξέα περιστατικά, είναι δυνατό ο ασθενής να κινητοποιηθεί από την πρώτη έως τρίτη θεραπεία.

Αντίθετα, ένα σύνδρομο που διαρκεί αρκετό καιρό, είναι χρόνιο και έχει υποβληθεί σε πολυάριθμες θεραπείες, χρειάζεται περισσότερο χρόνο για αποκατάσταση.

Στα χρόνια περιστατικά η βελτίωση των συμπτωμάτων αναμένεται μετά την 5η – 6η συνεδρία και συνολικά μπορεί να απαιτηθούν 12 – 14 συνεδρίες. 

Οι συνεδρίες για τις χρόνιες καταστάσεις γίνονται με μεσοδιαστήματα 7-10 ημερών αρχικά και σταδιακά 15 ημερών όταν συνδυάζονται με ωτοβελονισμό.

Ωτοθεραπεία - ωτοβελονισμός: Η ωτοθεραπεία είναι μια διαγνωστική και θεραπευτική τεχνική, που αντιμετωπίζει παθήσεις όλου του οργανισμού μέσω της ενεργοποίησης κατάλληλων σημείων στην περιοχή του αυτιού με φυσικά μέσα.

Η ενεργοποίηση μπορεί να γίνει με διάφορα μέσα όπως σπορίδια, ειδικούς μαγνήτες, ηλεκτροθεραπεία χαμηλής συχνότητας, laser κ.α.

Όταν η θεραπεία γίνεται με τη χρήση βελόνας τότε η μέθοδος ονομάζεται ωτοβελονισμός.

Η αξιοπιστία και η αποτελεσματικότητα της τεχνικής αγγίζει τα όρια των πλέον σύγχρονων κλασικών ιατρικών θεραπευτικών μεθόδων, ανάλογα με την πάθηση.

Ο ωτοβελονισμός και η ωτοθεραπεία έχουν σύμφωνα με τη βιβλιογραφία πολύ καλά αποτελέσματα στην αντιμετώπιση της οσφυαλγίας – ισχιαλγίας.

Τα αποτελέσματα του ωτοβελονισμού δείχνουν μια βελτίωση των συμπτωμάτων άνω του 82.7% των ασθενών σε ορισμένες μελέτες και ειδικά όταν συνδυάζονται με σωματικό βελονισμό.

Από τη βιβλιογραφική ανασκόπηση εργασιών για οσφυαλγία – ισχιαλγία, μπορούμε να διαπιστώσουμε ότι:

Ο ωτοβελονισμός η ωτοθεραπεία και ο βελονισμός είναι αποτελεσματικός στην αντιμετώπιση τους και είναι τουλάχιστον ισοδύναμος (πολλές φορές και με καλύτερα αποτελέσματα ανάλογα με τη μελέτη) με τη φαρμακευτική αντιμετώπιση, χωρίς όμως την εμφάνιση των παρενεργειών που αυτή παρουσιάζει.

Εδώ είναι σημαντικό να τονίσουμε, ότι σύμφωνα με κλασικές σύγχρονες μελέτες, η λήψη παυσίπονων και ειδικά μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων (ΜΣΑΦ) είναι  η πρώτη αιτία για την εμφάνιση χρόνιας νεφρικής ανεπάρκειας με κατάληξη στην αιμοκάθαρση.

Διάρκεια θεραπείας: Για την ωτοθεραπεία και ωτοβελονισμό τα μεσοδιαστήματα θεραπείας είναι ανά 10 - 15 ημέρες αρχικά και στη συνέχεια ανά 21, ανάλογα την χρονιότητα της κατάστασης και την πορεία που θα εμφανίσει ο κάθε θεραπευόμενος.

Αποτελέσματα: Ειδικά στην αντιμετώπιση της οσφυαλγίας παρουσιάζει εξαιρετικά υψηλά ποσοστά φτάνοντας σε 82 – 87% επιτυχούς αντιμετώπισης του πόνου και των άλλων συμπτωμάτων.

Συμπεράσματα: 

 Η ωτοθεραπεία αποτελεί μια μέθοδο που είναι:

Ανώδυνη, Φυσική, Εξατομικευμένη, καλά ανεκτή από τον ασθενή και συνδυάζεται άριστα με άλλες φυσικές μεθόδους (διατροφή, βότανα, άσκηση, μάλαξη, φυσικοθεραπεία), ώστε να βοηθήσει στην γρήγορη, και ολιστική αποκατάσταση των ασθενών.

Η ωτοθεραπεία – ωτοβελονισμός είναι μια διεθνώς αναγνωρισμένη μέθοδος με μεγάλη εγκυρότητα και αξιοπιστία, και χρησιμοποιείται με μεγάλη ασφάλεια και επιτυχία για την αντιμετώπιση των οξέων και χρονίων περιπτώσεων οσφυαλγίας – ισχιαλγίας, μέσω της ανίχνευσης και ενεργοποίησης συγκεκριμένων σημείων της περιοχής του αυτιού.

Η αποτελεσματικότητα της θεραπείας, έχει πολύ υψηλά ποσοστά επιτυχίας στην αντιμετώπιση των οξέων και χρονίων περιπτώσεων οσφυαλγίας – ισχιαλγίας, από 82-87% ανάλογα με την εκάστοτε μελέτη, τα οποία παραμένουν θετικά για μεγάλο χρονικό διάστημα μετά την ολοκλήρωση της.

Βιβλιογραφία

1. Εισαγωγή στον Ωτοβελονισμό: Dr. Giancarlo Bazzoni , ΙΤΜΕ Publications, Athens 2014
2. Luigi Gori and Fabio Firenzuoli, Ear Acupuncture in European Traditional Medicine, Evid Based Complement Alternat Med. 2007 Sep; 4(Suppl 1): 13–16. doi: 1093/ecam/nem106, PMCID: PMC2206232
3. Huang L. C., Huang W. S. Handbook of Auricular Treatment: Prescriptions & Formulae. Orlando, Fla, USA: Auricular International Research & Training; 2007.
4. World Health Organization . WHO Report of the Working Group on Auricular Nomenclature. WHO Report, France: World Health Organization; 1990.
5. Asher G. N., Jonas D. E., Coeytaux R. R., Reilly A. C., Loh Y. L., Motsinger-Reif A. A., Winham S. J. Auriculotherapy for pain management: a systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. Journal of Alternative and Complementary Medicine. 2010;16(10):1097–1108. doi: 10.1089/acm.2009.0451. [PMC free article] [PubMed] [Cross Ref]
6. Oleson T. Auriculotherapy Manual: Chinese and Western Systems of Ear Acupuncture. 4th. Edinburgh, UK: Churchill Livingstone, Elsevier; 2013.
7. Nogier P. Auricolotherapy to Auricolomedicine. Sainte-Ruffine, France: Maisonneuve; 1983.
8. Takakura N, Yajima H. Analgesic effect of acupuncture needle penetration: A double-blind crossover study. Open Med. 2009;3(2):54–61 [PMC free article] [PubMed]
9. World Health Organization . WHO Report of the Working Group on Auricular Nomenclature. Lyon, France: World Health Organization; 1990.
10. Haker E, Egekvist H, Bjerring P. Effect of sensory stimulation (acupuncture) on sympathetic and parasympathetic activities in healthy subjects. J Auton Nerv Syst. 2000;79:52–9. [PubMed]
11. Gary N. Asher et al, Auriculotherapy for Pain Management: A Systematic Review and Meta-Analysis of Randomized Controlled Trials. J Altern Complement Med. 2010 Oct; 16(10): 1097–1108. doi: 1089/acm.2009.0451. PMCID: PMC3110838
12. Lizhou Liu, et al, Acupuncture for Low Back Pain: An Overview of Systematic Reviews. Evid Based Complement Alternat Med. 2015; 2015: 328196. Published online 2015 Mar 4. doi: 1155/2015/328196 PMCID: PMC4364128
13. World Health Organization. WHO standard acupuncture point locations in the western Pacific region. Geneva: World Health Organization; 2008;(vol. 181)
14. Οι εικόνες προέρχονται από τα https://pixabay.com/, https://www.pexels.com/ με δωρεάν άδεια CC0 Public Domain και από την προσωπική συλλογή του Ιατρού Γκατζούνη Θεόδωρου.